Historia pszczelarstwa

opublikowane w Najnowsze Wpisy, Światopogląd | 1

Historia pszczelarstwa, podobnie jak każda inna, ma swój początek. Problem tkwi jednak w dokładnym określeniu jej punktu wyjścia. Europejscy specjaliści w dziedzinie pszczelarstwa za ojczyznę tego rzemiosła uznają Egipt. To właśnie tam narodziło się wyobrażenie, że pierwsza pszczoła wyfrunęła z rogów świętego byka Apisa. Stąd też pochodzi jej łacińska nazwa Apis mellifica.

Ważne pytanie, które musimy sobie zadać jest takie – od kiedy pszczoły zaczęto hodować. O spożywaniu miodu mogliśmy czytać już w Iliadzie i Odysei Homera. Możliwe jednak, że wtedy po prostu podkradano go dzikim pszczołom. Miłośnicy mitologii greckiej wiedzą na pewno o tym, że Zeus, najwyższy z bogów Olimpu, otrzymywał miód pochodzący z uli należących do królewny Melissy. Mógł to być właśnie pierwszy pomysł oswojenia pszczół, który zainspirował późniejszych miłośników miodu.

Kolejnym starożytnym promotorem miodu jako napoju i leku był Hipokrates. Ten uznawany za ojca medycyny, żyjący w V wieku p.n.e Grek doszukiwał się w miodzie nawet „eliksiru życia” i za taki był ten napój uważany w starożytnej Grecji. Atleci na przykład podczas przygotowań do igrzysk olimpijskich spożywali znaczne jego ilości.

Wszystkie te przedstawione wzmianki to jedynie domysły. Zajmijmy się więc faktami historycznymi. Około 20 tysięcy lat temu anonimowy artysta uwiecznił na ścianach Groty Pajęczej, znajdującej się koło dzisiejszej Walencji w Hiszpanii, dramatyczną scenę rabunku miodu przez człowieka. Przedstawiona postać trzyma płonący kawałek drewna w ręku, który mimo wszystko nie bardzo pomagał, gdyż na rysunku widać również roje pszczół broniące swej własności.
Natomiast w grobowcach faraonów odkryto wiele naczyń z miodem, które razem z innymi skarbami miały pomóc w drodze ku wieczności. Oprócz tego rysunki wyryte na ścianach tychże grobowców opowiadają m. in. o hodowli pszczół i o miodzie.
Innym dowodem jest papirus mający już ponad 3500 lat znaleziony na terenie Egiptu, odczytany przez Jerzego Ebersa, niemieckiego egiptologa, żyjącego w latach 1837-1898. Wynika z niego, że Egipcjanie stosowali miód do leczenia ran, ale nie wybierali go dzikim pszczołom, lecz hodowali swoje własne owady w glinianych dzbanach.

Jeżeli chodzi o początki pszczelarstwa w Polsce, również nie wiadomo dokładnie od kiedy hodowano te żądlące owady. W każdym razie, początkowo oczywiście miało miejsce prymitywne „podkradanie” tego produktu dzikim pszczołom gnieżdżącym się w dziuplach. Dopiero w późniejszym czasie rozwinęło się bartnictwo, czyli hodowla pszczół w barciach – naturalnych lub sztucznie wydrążonych pniach drzew.

zasiedlona_barc_14322

A na końcu dopiero pojawiło się pasiecznictwo, tzn. hodowla pszczół w pasiece, polegająca na skupieniu uli na niewielkiej przestrzeni. Praktykowane jest ono aż po dzień dzisiejszy.