Urodzili się:
1879 – Alfred Korzybski, amerykański filozof, logik pochodzenia polskiego (zm. 1950)
1883 – Franz Kafka, austriacki pisarz (zm. 1924)
1904 – Halina Auderska, polska pisarka (zm. 2000)
1906 – Otto Axer, polski scenograf, malarz, grafik, ilustrator książek, pedagog zm. 1983)
1928 – Jan Machulski, polski aktor, reżyser, pedagog (zm. 2008)
1946 – Leszek Miller, polski polityk, minister pracy i polityki socjalnej, premier RP
1946 – Czesław Ryszka, polski pisarz, dziennikarz, senator RP
1956 – Dorota Pomykała, polska aktorka
1958 – Jacek Skiba, polski aktor, prezenter telewizyjny
1959 – Janusz Józefowicz, polski choreograf, aktor, scenarzysta, reżyser teatralny
1959 – Jacek Michał Szpak, polski rzeźbiarz, malarz, ceramik
1960 – Vince Clarke, brytyjski muzyk, członek zespołów: Depeche Mode, Yazoo i Erasure
1963 – Tom Cruise, amerykański aktor, producent filmowy
1964 – Joanne Harris, brytyjska pisarka
1965 – Grzegorz Kempinsky, polski reżyser filmowy, teatralny i tekewizyjny, scenarzysta, tłumacz
1970 – Robert Wrzosek, polski aktor, reżyser, scenarzysta
Franz Kafka – W swoich powieściach stworzył model sytuacji zwanej sytuacją kafkowską i określanej w języku niemieckim za pomocą przymiotnika „kafkaesk”, którego istotą jest konflikt zniewolonej jednostki z anonimową, nadrzędną wobec niej instancją. Deformacja groteskowa, niejednoznaczne, paraboliczne obrazy oraz poczucie zagrożenia i niepewności składają się na panoramę literackiego świata Kafki.
W 1906 został wypromowany na doktora nauk prawnych, po czym odbył staż w sądzie ziemskim i karnym.W 1902 poznał swojego najlepszego przyjaciela, dobrze wówczas znanego w praskim środowisku literackim pisarza, Maxa Broda. Wokół Maxa Broda istniała grupa kilku zaprzyjaźnionych pisarzy, których wspólnym mianownikiem było żydowskie i jednocześnie praskie pochodzenie.
Franz Kafka, według ówczesnych standardów, był raczej osobą dość zamożną. Jego zarobki wystarczały mu na prowadzenie w miarę dostatniego życia, typowego dla przedstawiciela praskiej, wyższej-średniej klasy. Między innymi stać go było na liczne podróże po Europie. Kilkanaście razy był w Berlinie i Wiedniu, kilka razy w Paryżu, raz we Włoszech.
Mieszkał do 35. roku życia z rodzicami. Czuł się zdominowany przez ojca. Od dzieciństwa był raczej słabego zdrowia i niemal co roku przebywał kilka tygodni w różnych sanatoriach. Do końca życia pozostał kawalerem. Swatano go z Felicją Bauer, sekretarką z Berlina, z którą prowadził ożywioną korespondencję przez ponad 5 lat. Po okresie półrocznych zaręczyn, z nie do końca jasnych przyczyn, do ślubu z Felicją nie doszło.
Niebagatelną rolę odegrała w życiu Kafki jego przyjaciółka Milena Jesenská, tłumaczka jego dzieł na język czeski, która stała się jego najbliższą powierniczką. Jednak najbliżej była związana z Franzem Kafką pochodząca z Pabianic Dora Diamant, jego ostatnia partnerka życiowa, dla której zdecydował się przerwać toksyczny związek z rodzicami (zwłaszcza z ojcem) i dla której wyprowadził się z domu
Franz Kafka był wegetarianinem, został nim w dużym stopniu pod wpływem teorii antropozoficznych Rudolfa Steinera, którego poznał osobiście po jego odczycie w Pradze.
W 1922 roku ze względu na postępującą gruźlicę musiał zrezygnować z pracy. W 1923 przeniósł się do Berlina by zamieszkać z Dorą Diamant oraz poświęcić się wyłącznie pisaniu. Rok później, w wieku 40 lat zmarł w sanatorium w Kierling koło Wiednia.
Do popularyzacji dzieł Kafki w znacznej mierze przyczynił się najbliższy przyjaciel Max Brod, który zdołał wylansować twórczość Kafki w latach 40 i 50. na fali powojennej popularności egzystencjalizmu. Pośmiertnie wydał on trzy niedokończone powieści (Ameryka, Proces i Zamek) oraz liczne opowiadania i miniatury, pomimo że Kafka kazał mu spalić wszystkie teksty po swojej śmierci. Max Brod wydał także Dzienniki Kafki, które ten pisał systematycznie od 1910 roku, oraz listy do siebie, Felicji Bauer i kilku innych osób.
Dzieła Kafki odzwierciedlają niestabilny stan duchowy wielu ludzi na początku XX wieku.Utworów Kafki nie należy interpretować tylko jako krytyki nadmiernie rozbudowanej i niezrozumiałej w swoich decyzjach machiny biurokratycznej, która straciła rację bytu, słuszniej jest potraktować je jako szeroko pojęte i wieloaspektowe przesłania o wymiarze egzystencjalnym.
Trudno przyporządkować dzieła Kafki do któregoś z prądów literackich, chociaż część badaczy jest skłonna zaliczyć je do nurtu ekspresjonistycznego. Wielu badaczy i teoretyków uważa go za prekursora literatury nurtu egzystencjalizmu. Kafka wprowadził do literatury, w miejsce tradycyjnej opisowości, liczne niedomówienia, korzystał z niejasnych, parabolicznych obrazów. Jego styl charakteryzowała maksymalna prostota, pozbawiona wszelkich ozdobników. Nawet najbardziej skrajne, nieprawdopodobne sytuacje, takie jak opis działania maszyny tortur w opowiadaniu Kolonia karna, czy też opis wykonania egzekucji w powieści Proces są opisane w chłodny, precyzyjny i beznamiętny sposób.
Kafka przedstawia w swoich dziełach najczęściej człowieka wyobcowanego, którego związki z innymi ludźmi uległy znacznemu zniszczeniu. Bohater kafkowski walczy samotnie z niezrozumiałymi strukturami rządzącymi światem. Mimo buntu i starań nie jest w stanie zmienić swego położenia, a walka kończy się klęską. Uwikłania bohatera w grozę istnienia mają na tyle niejasną strukturę, że możliwa jest bardzo różna interpretacja symboliki i sekwencji wydarzeń jakim ten bohater jest poddany. Samotność jest głównym z wielkich tematów kafkowskich – bohater walczy i przegrywa zawsze sam. Strach, koszmary, rozdwojenia jaźni i kompleksy to inne z niszczycielskich i symbolicznych elementów. Oddają one dobrze atmosferę dzieł, w których wyobcowani i samotni bohaterowie bezustannie poszukują – jak można sądzić – bezpieczeństwa i pewności, czego nigdy nie będzie im dane doświadczyć.
Tom Cruise – miejsce urodzenia: Syracuse, Nowy Jork, USA, wzrost: 170 cm, stan cywilny: trzykrotnie żonaty: 1. Mimi Rogers (09.05.1987 – 04.02.1990, rozwód); 2. Nicole Kidman (24.12.1990 – 08.08.2001, rozwód); 3. Katie Holmes (18.11.2006 – 20.08.2012, rozwód), córka Suri (ur. 18.04.2006)
Urodzony jako trzecie dziecko, jedyny syn z czworga dzieci (ma trzy siostry: Lee Anne De Vette – ur. 1959, Marian – ur. 1961 i Cass – ur. 1963) inżyniera elektronika Thomasa Mapothera III (ur. 15 października 1934, zm. w styczniu 1984), wędrującego ze stanu do stanu. Ojciec rozszedł się z matką Mary Lee Mapother, gdy Tom miał dwanaście lat. Kiedy Tom był już sławnym aktorem, wynajął detektywa, by ten odnalazł jego ojca. Znalazł go w szpitalu chorego na raka.
Tom w ciągu kilku lat zaliczył piętnaście szkół w USA i Kanadzie. Ostatecznie osiedlił się w Glen Ridge, w stanie New Jersey, wraz ze swoją matką i ojczymem Joe South. Uczęszczał do Packanack School w Wayne, w New Jersey, krótko był uczniem St. Xavier High School w Louisville, w stanie Kentucky i dorabiał jako roznosiciel dziennika „Kurier Louisville”. Miał problemy z nauką i z kontaktami z rówieśnikami. Poczucie alienacji pogłębiła dysleksja, na którą cierpiał jeszcze na początku swojej kariery. Myślał o karierze w sporcie, lecz kontuzja kolana w drużynie zapaśników przekreśliła plany. Prosto z ulicy zgłosił się na aktorskie przesłuchanie i otrzymał rolę w musicalu Faceci i lalki (Guys and Dolls). Po ukończeniu w czerwcu 1980 roku Glen Ridge High School i rezygnacji z planów zostania księdzem (przez rok był w seminarium franciszkańskim), studiował aktorstwo pod kierunkiem Phila Gushee w renomowanej szkole Neighborhood Playhouse przy teatrze w Nowym Jorku.
Swoją karierę filmową rozpoczął od udziału w melodramacie Franco Zeffirelliego Niekończąca się miłość (Endless Love, 1981) z Brooke Shields, Shirley Knight i Jamesem Spaderem. Wystąpił potem obok Matta Dillona i Patricka Swayze w dramacie kryminalnym Francisa Forda Coppoli Outsiderzy (The Outsiders, 1983). Sławę zdobył jako zdemoralizowany Joel Goodsen, który topi samochód porsche – własność swojego ojca – w jeziorze, podrywa dziewczęta, ale dostaje się na ekskluzywny Uniwersytet Princeton w komedii kryminalnej Ryzykowny interes (Risky Business, 1983) z Rebeccą De Mornay. Kariera Cruise’a rosła, a apogeum osiagnęła przy okazji premiery melodramatu sensacyjnego Tony’ego Scotta Top Gun (1986). Przed realizacją filmu, choć cierpiał na chorobę komunikacyjną, odbył jako pasażer serię lotów myśliwcem, a w roku 1994 w Toronto otrzymał licencję pilota. Na planie dramatu sportowego Martina Scorsese Kolor pieniędzy (The Color of Money, 1986) jego partnerem filmowym był Paul Newman. Przez kilka lat grywał amantów, aż w roku 1988 wcielił się w postać egoisty, który opiekując się chorym bratem (w tej roli Dustin Hoffman), uczy się bezinteresowności w przygodowym komediodramacie Rain Man. Rok później, 1989 roku, został nominowany do nagrody Oscara za rolę weterana wojny w Wietnamie w biograficznym dramacie wojennym Urodzony 4 lipca (Born on the Fourth of July) Olivera Stone’a. Kolejne filmy: Wywiad z wampirem (Interview with the Vampire: The Vampire Chronicles, 1994), Mission: Impossible (1996), Jerry Maguire (druga nominacja do Oscara, 1996) i Magnolia (trzecia nominacja do Oscara, 1999) ugruntowały jego pozycję jako aktora o dużych możliwościach.
Grzegorz Kempinsky (ur. 3 lipca 1965 w Łodzi) – polski reżyser filmowy, teatralny i telewizyjny, scenarzysta i tłumacz. Ukończył reżyserię na PWSFTViT w Łodzi, gdzie przez wiele lat pracował jako wykładowca tej uczelni. Wychowany w Szwecji gdzie ukończył liceum ogólnokształcące i rozpoczął studia na wydziale filmoznawstwa w Sztokholmie. Doskonale włada językiem szwedzkim, jest tłumaczem z języka szwedzkiego (m.in. „Panna Julia” Augusta Strindberga, kilka sztuk Henninga Mankella i kilka Bengta Ahlforsa). Jest autorem scenariuszy do filmów fabularnych, m.in.: „Rób swoje, ryzyko jest twoje” i seriali telewizyjnych „Czego boją się faceci, czyli seks w mniejszym mieście” (reż. i scen.), „Zostać Miss”, oraz spektakli teatralnych Teatru TV, np.: „Historia o ptaku Cis”. Jest autorem teledysków (m.in. dla zespołu Lombard). Ma także za sobą wiele realizacji programów publicystycznych między innymi cykliczny program TVP S.A. Program 2 dla Unii Europejskiej „Europejczycy” 2001-2004. Jest autorem opracowania nowego formatu „Wiadomości Dnia” dla łódzkiego oddziału TVP S.A. Od 2006 roku jest etatowym reżyserem Teatru Śląskiego, gdzie zrealizował „Pana Pawła” Dorsta (2004), „Oskara i panią Różę” Schmitta (2005), „Króla Edypa” Sofoklesa (2005), „Push-up 1-3. Ostatnie piętro” Schimmelpfeniga (2005), „Sinobrodego – nadzieję kobiet” Loher (2007), „Zdobycie bieguna południowego” Kargego (2008), „Jordan” Reynolds i Buffini (2009), „Zagraj to jeszcze raz, Sam” Woodego Allena (2009) „Małe zbrodnie małżeńskie” Schmitta (2011) i „Komedię Teatralną” Ahlforsa (2012). W 2011 roku był Dyrektorem artystycznym Teatru Zagłębia w Sosnowcu. Współpracował również z Teatrem Studyjnym w Łodzi, Teatrem Wybrzeże w Gdańsku, Teatrem Dramatycznym w Elblągu, Teatrem Polskim w Poznaniu, Teatrem Zagłębia w Sosnowcu, Teatrem Ludowym w Krakowie, Teatrem Nowym w Zabrzu, Teatrem im. Osterwy w Lublinie oraz Teatrem Miejskim w Gdyni, oraz w Komorni Scena Arena w Ostrawie jednym z pięciu najlepszych scen teatralnych w Czechach. Obecnie przygotowuje spektakl „Peggy Pickit widzi twarz Boga” w Teatrze Ludowym w Krakowie, którego premiera odbędzie się 13.04.2013 r. Również w realizacji jest praca nad ekranizacją powieści Vincenta V. Severski „Nielegalni”.
Jest trzykrotnym laureatem nagrody Złota Maska za najlepszą reżyserię – w roku 2006 za reżyserię „Oskara i Pani Róży” i „Push-up 1-3. Ostatnie piętro”; w 2008 za „Sinobrodego – nadzieję kobiet” i „Boga” (spektakl Teatru Zagłębia), a w 2010 za „Łysą śpiewaczkę” w Teatrze Zagłębia. Nagrodzony na na Festiwalu Spektakli Dyplomowych w Łodzi za reżyserię „Agaty” Marguerite Duras. Spektakl „Oskar i Pani Róża” został nagrodzony na II Międzynarodowym Festiwalu Przedstawień dla Dwojga Aktorów w Symferopolu na Krymie w 2005 roku. W 2007 Grzegorz Kempinsky został odznaczony Orderem Ministra Kultury – Zasłużony dla Kultury Polskiej. Jest także stypendystą Instytutu Szwedzkiego (Svenska Institutet) 1986 r. oraz stypendystą SANDREWS (1985).
Janusz Władysław Józefowicz (ur. 3 lipca 1959 w Świeciu) – magister sztuki, polski choreograf, aktor, scenarzysta ireżyser.
Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie. Na Festiwalu Szkół Teatralnych w Łodzi otrzymał wyróżnienie za rolę dyplomową (Marco) w spektaklu „Widok z mostu” Artura Millera. Tańca uczył się w Szkole Wokalno -Tanecznej w Koszęcinie i w Pradze, pod kierunkiem wybitnego profesora, Franka Towena. Jego spektakl dyplomowy PWST/1984 r. w reżyserii Andrzeja Strzeleckiego pt. „Złe zachowanie” był wydarzeniem artystycznym roku. Grano go w warszawskim teatrze „Ateneum”, a od roku 1987 w teatrze „Rampa”, którego Józefowicz został głównym choreografem. Przedstawienie prezentowano prawie w całej Europie i zdobyło szereg liczących się nagród. W lipcu 1990 r., od rządu amerykańskiego otrzymał stypendium na 6 – tygodniowy staż dla choreografów z całego świata. Tam pracował z grupą amerykańskich tancerzy nad etiudą własnego pomysłu. Przez rok prowadził również zajęcia choreograficzne w Berlinie Zachodnim – wykładał na berlińskiej Kunst – Forum. Przez dwa lata organizował tzw. „Mode-Theater”. Były to imprezy w kilku miastach niemieckich, w których uczestniczyli awangardowi plastycy. Angażował do tego również polskich tancerzy i aktorów. Od dłuższego czasu nosił się z zamiarem przygotowania polskiego musicalu o ludziach jego pokolenia. Temat taki znalazł w sztuce autorstwa Agaty i Maryny Miklaszewskich pt. „METRO”. Skomponowanie muzyki powierzył Januszowi Stokłosie. Przez rok szukał wykonawców, przesłuchania odbywały się w całej Polsce i sąsiednich państwach. Marzenie Józefowicza zaczęło się realizować – powoli tworzyła się grupa ludzi kształcona przez specjalistów od dykcji, emisji głosu, akrobatyki, tańca klasycznego i nowoczesnego oraz gry aktorskiej. Od listopada 1992 dyrektor artystyczny teatru Studio Buffo. W latach 1999/2000 pedagog w warszawskiej Akademii Teatralnej. W Studio Buffo stworzył studio artystyczne „METRO”, gdzie dzieci i młodzież mają możliwości uczenia się tańca klasycznego, współczesnego, wokalu, stepu, akrobatyki itp.
Pomysłodawca i reżyser musicalu Metro, którego premiera odbyła się w Teatrze Dramatycznym w Warszawie 30 stycznia 1991. Sukces spektaklu pozwolił na debiut na Broadwayu 16 kwietnia 1992. 16 kwietnia 1992 roku w „Minskoff Theatre” na Broadwayu odbyła się amerykańska premiera „METRA” gdzie przy pełnej widowni na 1600 miejsc zagrano 38 przedstawień i po każdym przedstawieniu były owacje na stojąco. Za muzykę i libretto musical „Metro” zostało nominowane do broawayowskiej Tony Award w kategorii: najlepsza partytura teatralna w sezonie 1991/1992. 22 października 1999 roku odbyła się premiera musicalu w Moskwie, a po pozytywnych recenzjach grano go także w Sankt Petersburgu[1]. Był wystawiany w Rosji do marca 2002 roku – łącznie 190 spektakli. W 2001 roku Janusz Józefowicz otrzymał Złotą Maskę (najważniejsza nagroda kulturalna w Rosji) dla najlepszego reżysera w sezonie 1999/2000 we wszystkich rodzajach sztuki teatralnej (dramat, balet, opera, operetka, musical)[2]. Musical „Metro” stał się pierwszym w Polsce – i jak dotąd jedynym – „kultowym” spektaklem muzycznym. 30 maja 1998 r. Kompania muzyczna POMATON EMI wręczyła twórcom i zespołowi musicalu METRO podwójną płytę platynową. 21 listopada 1999 r. odbyło się 1000. przedstawienie. 23 lata na scenie, ponad tysiąc dziewięćset przedstawień, dwa miliony widzów, kilkadziesiąt fan clubów – to dotychczasowa miara powodzenia musicalu. Janusz Józefowicz wykształcił od podstaw zespół musicalu, bez którego trudno dzisiaj wyobrazić sobie naszą scenę teatralną czy estradę: Katarzyna Groniec, Anna Frankowska, Barbara Melzer, Beata Wyrąbkiewicz, Anna Mamczur, Edyta Górniak, Robert Janowski, Michał Milowicz, Dariusz Kordek, Mariusz Czajka, Olaf Lubaszenko, Bogusław Linda i inni.
Od tamtej pory Janusz Józefowicz wyreżyserował i stworzył choreografie do wielu spektakli, najważniejsze to: musical “Piotruś Pan”, musical „Romeo Julia” na podstawie dramatu Williama Shakespeare’a, komedia muzyczna „Panna Tutli Putli” na podstawie dramatu Witkacego, „Halka”, „Krakowiacy i górale”, „Zemsta nietoperza” oraz opera Rogera Watersa „Ca Ira” (premiera 25 sierpnia 2006 roku, w Poznaniu, na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich), musical „Prorok” (premiera w Sankt Petersburgu), „Czarownice z Easwick” (Moskwa). 31 grudnia 2011 w warszawskiej Hali Torwar odbyła się premiera pierwszego na świecie musicalu realizowanego w technologii 3D live „Polita”, którego Janusz Józefowicz jest twórcą. Spektakl doczekał się także rosyjskiej wersji (premiera 18 grudnia 2013 w Sankt Petersburgu).
11 kwietnia 2014 został odznaczony srebrnym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Był jurorem w programie Show!Time.
